VIII Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa „Prawosławie w historii Podlasia” (w 100-lecie autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce)

VIII Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa

„Prawosławie w historii Podlasia”

(w 100-lecie autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce)

Informujemy, że w dniach 29-30 listopada 2024 r. w Bielsku Podlaskim odbędzie się VIII Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa „Prawosławie w historii Podlasia” (w 100-lecie autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce).

Centralnym tematem VIII Podlaskiej Ukraińskiej Konferencji Naukowej będzie miejsce Prawosławia w historii Podlasia. Okazją ku temu jest jubileusz 100-lecia autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce, który przypada w listopadzie 2024 r. Prawosławie odgrywa fundamentalną rolę w życiu regionu od ponad tysiąca lat. Przyjęcie chrześcijaństwa w jego bizantyjskiej tradycji przez władców Rusi Kijowskiej było wydarzeniem epokowym, którego rezultatem było rozprzestrzenienie się wiary prawosławnej na ziemiach nadbużańskich. To determinowało przynależność cywilizacyjną i religijną ruskich mieszkańców tego regionu, a Kościół prawosławny przez wieki odgrywał tu wielką rolę w procesach politycznych, etnicznych, kulturalnych i społecznych. Także i dzisiaj Prawosławie stanowi kluczowy element tożsamości większości ukraińskojęzycznych mieszkańców Podlasia. Nowe realia jego funkcjonowania w tym regionie przyniosło uzyskanie w 1924 r. autokefalii przez Kościół prawosławny w państwie polskim, w skład którego po pierwszej wojnie światowej weszło także Podlasie.

Rola Prawosławia w historii Podlasia zaprezentowana zostanie na konferencji w szerokiej perspektywie. Dla zrozumienia historii Kościoła prawosławnego na Podlasiu niezwykle ważnym jest ukazanie kształtowania się i transformacji lokalnych tradycji cerkiewnych i znaczenia w tym procesie przynależności regionu do kijowskiej metropolii prawosławnej, a następnie wpływu czynników wewnętrznych i zewnętrznych. Intersującym zagadnieniem są dzieje poszczególnych parafii, które są ważnym przykładem mikrohistorii.

Podczas konferencji szczególna uwaga zostanie poświęcona zagadnieniu autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce. Jubileusz 100-lecia darowania autokefalii na podstawie tomosu Patriarchatu Konstantynopolitańskiego skłania do refleksji nad znaczeniem tego aktu. Ważnym czynnikiem jest to, iż Kościół prawosławny w państwie polskim otrzymał autokefalię jako spadkobierca tradycji metropolii kijowskiej.

Oczywiście, zakres tematyczny konferencji pozostanie różnorodny i obejmie problematykę Podlasia w szerokim znaczeniu. Podczas obrad zostaną przedstawione referaty, które dotyczą różnych aspektów historii, kultury, języka i współczesności społeczności ukraińskiej regionu, a także innych zagadnień będących w sferze zainteresowań badawczych ukraińskiego środowiska naukowego Podlasia.

Podlaskie Ukraińskie Konferencje Naukowe zostały zapoczątkowane w 2017 r. i od tego czasu odbywają się jesienią każdego roku. Ich celem jest intensyfikacja badań nad kulturą, językiem, historią i współczesnością etnosu ukraińskiego Podlasia, a także stworzenie miejsca dla prezentacji i popularyzacji wyników badań naukowych dotyczących regionu. Systematyczne badania tej problematyki mają kluczowe znaczenie dla poznania i zachowania ukraińskiego dziedzictwa Podlasia oraz kształtowania tożsamości jego mieszkańców. Niezbędne do tego są również integracja i rozwój ukraińskiego środowiska naukowego Podlasia oraz rozwijanie jego kontaktów z badaczami z różnych ośrodków naukowych Polski, Ukrainy, Białorusi i innych krajów.

Podczas konferencji odbędzie się pięć sesji:

- Sesja I „Tradycje prawosławne Podlasia i ich transformacje na przestrzeni wieków”,

- Sesja II „Kościół prawosławny w Polsce na drodze autokefalii”,

- Sesja III „Historia i kultura Podlasia”,

- Sesja IV „Podlasie i sąsiednie regiony w składzie Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie autokefalii”,

- Sesja V „Mikrohistoria: dzieje Kościoła prawosławnego w historiach podlaskich parafii”.

W trakcie konferencji odbędą się także inne wydarzenia:

- Uroczyste podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy Instytutem Slawistyki Polskiej Akademii Nauk a Podlaskim Instytutem Naukowym,

- Prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia Krajina swojoho słowa,

- Wernisaż wystaw „Wydawnictwa Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie autokefalii” oraz „Działalność wydawnicza Warszawskiej Metropolii Prawosławnej w II Rzeczypospolitej”,

- Prezentacja laureatów Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2024 rok,

- Projekcja filmu Metropolita Dionizy Waledyński,

- Koncert ukraińskiej muzyki cerkiewnej w wykonaniu Męskiego Zespołu Muzyki Cerkiewnej „Katapetasma” pod dyrekcją Łukasza Hajduczeni.

.

Organizatorem konferencji jest Podlaski Instytut Naukowy. Współorganizatorami są: Instytutu Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Komisja Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych Polskiej Akademii Nauk Oddział w Lublinie, Związek Ukraińców Podlasia, Miejska Biblioteka Publiczna w Bielsku Podlaskim.

Patronat honorowy objęli: Burmistrz Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrz Miasta Hajnówka, Burmistrz Miasta Siemiatycze, Burmistrz Kleszczel, Wójt Gminy Bielsk Podlaski, zaś patronat medialny: Ukraińskie Pismo Podlasia „Nad Buhom i Narwoju”, Polskie Radio Białystok, portal internetowy bielsk.eu, „Kurier Podlaski – Głos Siemiatycz”, „Nowy Kurier”.

Konferencja odbywa się dzięki dotacji Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji Rzeczypospolitej Polskiej, jest współfinansowana ze środków Województwa Podlaskiego, odbywa się dzięki wsparciu osób prywatnych oraz przy wsparciu Ambasady Ukrainy w Rzeczypospolitej Polskiej, Miasta Bielsk Podlaski, Burmistrza Miasta Hajnówka, Burmistrza Miasta Siemiatycze, Wójta Gminy Bielsk Podlaski.

Sponsorzy: Polska Sieć Sklepów „Arhelan”, Fundacja Arhelan – Społecznie Odpowiedzialni, Agencja Wydawnicza „Ekopress”, J.W. Zakład Transportowy.

Konferencja będzie przeprowadzona w formacie hybrydowym, tzn. odbywać się będą obrady stacjonarne w Bielsku Podlaskim (Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Kazimierzowska 14), zaś część referentów wystąpi online.

Transmisja online konferencji będzie prowadzona na profilach Podlaskiego Instytutu Naukowego na Facebooku (pninstytut) oraz w YouTube (Podlaski Instytut Naukowy).

Informacje o konferencji (w tym szczegółowy program) są dostępne na stronie internetowej Podlaskiego Instytutu Naukowego, w zakładce poświęconej konferencji:

https://www.pninstytut.org/pl/pukn/viii-pukn/

W sieci Facebook zostało utworzone wydarzenie o konferencji:

https://www.facebook.com/events/8929487053781467

Dodatkowe informacje o konferencji

mail: pnintytut@gmail.com, tel. 664187538

*************************************

VIII Podlaska Ukraińska Konferencja Naukowa

„Prawosławie w historii Podlasia”

(w 100-lecie autokefalii Kościoła prawosławnego w Polsce)

Bielsk Podlaski, 29-30 listopada 2024 r.

PROGRAM RAMOWY

Miejsce obrad konferencji:

Miejska Biblioteka Publiczna w Bielsku Podlaskim, ul. Kazimierzowska 14

29.11.2024 (piątek)

9.00-9.30

Uroczyste otwarcie konferencji

9.30-9.45

Uroczyste podpisanie porozumienia o współpracy pomiędzy Instytutem Slawistyki Polskiej Akademii Nauk a Podlaskim Instytutem Naukowym

9.30-13.00

Sesja I „Tradycje prawosławne Podlasia i ich transformacje na przestrzeni wieków”

13.30-14.00

Prezentacja antologii ukraińskojęzycznego piśmiennictwa Podlasia Krajina swojoho słowa

14.45-15.00

Wernisaż wystaw „Wydawnictwa Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie autokefalii” oraz „Działalność wydawnicza Warszawskiej Metropolii Prawosławnej w II Rzeczypospolitej”

15.00-15.15

Prezentacja laureatów Podlaskiej Nagrody Naukowo-Literackiej za 2024 rok

15.15-18.45

Sesja II „Kościół prawosławny w Polsce na drodze autokefalii”

18.45-19.15

Projekcja filmu Metropolita Dionizy Waledyński

30.11.2024 (sobota)

9.00-11.15

Sesja III „Historia i kultura Podlasia”

11.30-13.15

Sesja IV „Podlasie i sąsiednie regiony w składzie Kościoła prawosławnego w Polsce w okresie autokefalii”

14.00-16.15